‘Kan je het niet gewoon liefde noemen?’ Deze vraag komt van één van de deelnemers van een in company mindfulness training. In de bewuste sessie ging het over de milde houding die zo belangrijk is bij het beoefenen van mindfulness. De vraag is dan: wat is dat eigenlijk, mildheid? Hoe kan je het omschrijven en wat het betekent het in de praktijk, zowel tijdens de meditatie-oefeningen als, belangrijker nog, in het dagelijkse leven, op de werkvloer?
Natuurlijk zou je het ook liefde kunnen noemen. Maar kan dat zomaar in een professionele werkomgeving? Is het mogelijk om zo een term te hanteren op de werkvloer? En, zo ja, wat verstaan we daar dan onder?
Torill Landgraff Bratlie en Morten Teien, beiden zeer ervaren en beslagen business trainers van het bureau ‘Ergo credo’*, vinden in elk geval dat de tijd rijp is om een koe een koe te noemen en om een woord als liefde een plaats te geven op de werkvloer. Dan gaat het hierbij niet om een vorm van romantische liefde tussen werknemers, hoewel die er soms natuurlijk ook zal zijn. Maar daarover hebben Torill en Morten het niet wanneer ze de term ‘liefde’ hanteren.
Zij beginnen met te stellen dat liefde fundamenteel het tegenoverstelde is van angst. Waar er in een relatie angst bestaat, is er nog weinig plaats voor liefde. Waar werknemers angst voelen voor het management, collega’s of cliënten, daar kan men moeilijk spreken van een liefdevolle omgeving. Je vindt ze echter nog steeds, professionele organisaties waar het management de werknemers meent te kunnen motiveren met dreiging en een gevoel van angst: angst voor een slechte evaluatie of, worst case, ontslag.
Een liefdevolle houding is dan een houding waarbij je kan aanvaarden dat zowel jij als de anderen niet perfect zijn, dat we af en toe dingen verkeerd zullen doen. Natuurlijk is de idee wel dat we handelen vanuit de intentie om de dingen zo goed mogelijk te doen, maar soms is het gewoon lastig. Vanuit die houding verwordt je leven en je loopbaan tot een pad waarop je groeit, met vallen en opstaan, en waarop je, mits de juiste houding, steeds wijzer wordt.
Liefde is ook, aldus de Noorse trainers, je bewust zijn en blijven van je eigen waarde als mens, ook als het al eens verkeerd gaat. Vanuit die waarde kan je ook vertrouwen hebben in je bekwaamheid om als mens beslissingen te nemen. Het is hierbij ook belangrijk je te realiseren dat bij het nemen van beslissingen niemand ‘het’ juiste antwoord heeft. We moeten allemaal voortdurend moeilijke beslissingen nemen. En daar kunnen best heel lastige tussen zitten, zodat je er al eens naast kan zitten en het bos ingaat. Dat is niet prettig en kan soms problemen doen ontstaan, maar is nog geen reden om je onnodig op je kop te gaan zitten. Daar help je niemand en al zeker jezelf niet, mee vooruit.
Een liefdevolle houding houdt ook in dat je bereid bent om dat lastige gevoel te ervaren dat hoort bij het staan voor een dilemma, de tijd te durven nemen om te beslissen én te durven kiezen in de volle wetenschap dat je nooit helemaal zeker kan zijn dat de beslissing altijd de juiste zal zijn. Dit alles – het lastige gevoel, de moeilijke emoties en het niet weten wat de uitkomst zal zijn – hoort bij het mens zijn. Het is iets dat we allemaal zo ervaren. Dat je dat allemaal voelt, daar is dan ook niet mis mee. Zelf bereid zijn om te ervaren hoe lastig het kan zijn om moeilijke beslissingen te nemen helpt dan om ook mild te zijn voor anderen.
Een liefdevolle houding voor jezelf en anderen houdt ten slotte ook in dat je je eigen overtuigingen, die nuttig maar ook beperkend kunnen zijn, durft los te laten. Op die manier kan je je open stellen voor ideeën en voorstellen van anderen. Deze houding kan enorm bevrijdend zijn en kan ruimte maken voor creativiteit, nieuwe ideeën en een ware dialoog. Het niet vasthouden aan de eigen overtuigingen creëert ook de ruimte om flexibel te zijn, te groeien en je eigen gedrag, waar nodig, te veranderen.
Al deze aspecten en kwaliteiten van de term ‘liefde’, zoals beschreven door Torill en Morten, zijn zonder meer uiterst belangrijk in een professionele omgeving. Een positieve ingesteldheid, zelfwaarde en menselijkheid, zelfvertrouwen, luisterbereidheid, openheid en flexibiliteit zijn onontbeerlijk in een moderne organisatie. De vraag is dan hoe je als organisatie je medewerkers kan ondersteunen in het ontwikkelen en trainen van deze eigenschappen?
Een milde houding is een essentieel aspect van de beoefening van mindfulness. De gehele training en praktijk van mindfulness is gericht op het ontwikkelen van aandacht met een specifieke kwaliteit, de kwaliteit van liefdevolle vriendelijkheid. Wanneer je gaat stoppen en kijken naar datgene wat zich aan jou voordoet, is dat niet met de intentie om jezelf op de kop te gaan zitten. Moest dat wel het geval zijn, zou mindfulness snel verworden tot een vorm van zelfkastijding. De uitnodiging is wel om te kijken met een houding waarbij je het beste met jezelf voor hebt. Het is die houding die je actief gaat trainen tijdens een mindfulness training. Mindfulness gaat dus niet alleen om het trainen van aandacht, maar om het trainen van een specifiek soort van aandacht, één waar liefdevolle vriendelijkheid een centrale rol bij speelt.
Mindfulness helpt ook bij het nemen van beslissingen. Onder stress dreigt je brein al eens op auto-pilot te gaan en dreig je ook het overzicht over een situatie te verliezen. Mindfulness leert om ook in die omstandigheden ruimte te maken voor wat zich voordoet en zo ook ruimte te maken voor een bewuste beslissingen. Maar de ondersteuning die mindfulness biedt bij het nemen van beslissingen gaat nog verder dan dat. Zoals hoger gezegd, brengt de confrontatie met dilemma’s een heleboel spanning en emotie met zich mee. Bij een dilemma is het immers onduidelijk wat de juiste beslissing is. Dit voelt heel ongemakkelijk en kan onzekerheid en angst met zich meebrengen. Mindfulness helpt je om aanwezig te kunnen blijven bij deze emoties zonder erdoor meegesleurd te worden. Het helpt om je te realiseren dat spanning bij het kiezen hoort en, ruimer gezien, dat zulke emoties gewoon horen bij mens zijn. Bij deze emoties kunnen blijven, ze niet wegduwen en blijven functioneren en kiezen is waar mindfulness je bij ondersteunt.
Door zo aanwezig te blijven bij wat zich voordoet aan jou aan gedachten en emoties, leer je de werking van je geest – en lichaam – kennen. Hoe meer je hiermee vertrouwd geraakt, hoe meer zelfvertrouwen je kan ontwikkelen. Het vertrouwen kan groeien dat je beslissingen kan nemen in moeilijke omstandigheden met alle emoties en stress die erbij horen. En het vertrouwen kan ook groeien dat jij er ook mee kan omgaan wanneer zou blijken dat je er naast zat … Wij blijven immers mensen en ook dat zal eens voorvallen.
Ja, dus. We kunnen mildheid ook liefde noemen, zo je wil. En liefde heeft plaats in organisaties waar mensen als mensen samen werken, beslissingen nemen, doelen nastreven, lukken en mislukken. Mindfulness is daarbij een belangrijk instrument om je deze houding van liefdevolle vriendelijkheid eigen te maken.
Wil je meer weten over hoe je mindfulness kan introduceren in jouw bedrijf of organisatie, aarzel dan niet om contact op te nemen.
Wil je meer weten over mindfulness? Klik dan hier.
Vond je deze bijdrage interessant? Dan mag je hem zeker delen op sociale media.
________