‘Wat is het ideaal waar mindfulness naar streeft?’ Tijdens de verdediging van het doctoraat van Dr. Dr. Katleen Van Der Gucht ‘Mindfulness, a scientific contribution to its use and understanding’ aan de KUL kwam deze vraag uit het publiek. Best een interessante vraag die ook mij aan het denken zette. Welk ideaal streven we met mindfulness na?
Het spreekt voor zich dat wanneer iemand met mindfulness begint of een organisatie mindfulness introduceert, zij dit doen met een bepaald doel. Je wil met mindfulness iets bereiken. Dat kan zijn leren om anders om te gaan met stress, om bewustere keuzes maken, of om meer aandacht te hebben voor zelfzorg. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt ook dat het beoefenen van mindfulness dit effectief doet. Maar is er dan zoiets als een ideaal waaraan je kan of zelfs moet voldoen of naar moet streven wanneer je mindfulness beoefent?
Idealen zijn best lastige beestjes. Natuurlijk kan het nuttig zijn om je een bepaald beeld te vormen van hoe je je gedrag wil zien veranderen. Dit beeld kan een nuttig richtsnoer zijn en op die manier de richting aangeven. Wanneer je echter een ideaal gaat gebruiken om je vooruitgang te beoordelen, wordt het heel wat lastiger. Een ideaal is immers in wezen onbereikbaar. Edel Maex geeft terecht aan dat jezelf onmogelijke doelen stellen de beste manier is om te falen. Het hebben van een ideaalbeeld kan zo bijdragen tot een gevoel dat je nooit slaagt.
Want we zijn allemaal mensen die hun best doen om in de maalstroom van het leven op de werkvloer en thuis voortdurend de juiste beslissingen te nemen en correct en vriendelijk te handelen. Maar natuurlijk kan die ene e-mail of dat ene telefoontje er net een te veel zijn die dag, waardoor je irritatie de bovenhand neemt en je toch scherper uit de hoek komt dan je had gewild. Of dat je in je haast de verkeerde beslissing neemt. Dat is menselijk. Soms is het gewoon heel erg lastig. Soms heb je veel op je bord liggen, heb je weinig tijd en liggen oplossingen niet voor de hand. En toch moet je handelen. En dus loopt het soms ook verkeerd.
Wanneer je dan vasthoudt aan een ideaalbeeld, wordt het gemakkelijk om te vervallen in een streng oordeel over jezelf. Gevoelens van onmacht en ontmoediging komen dan al snel om de hoek kijken.
Vertrekken vanuit het perspectief dat het soms gewoon heel erg lastig kan zijn, brengt je daarentegen dichter bij een mildere houding zowel naar jezelf toe als naar de andere. Dat wil niet zeggen dat je niet ambitieus kan zijn. Mijn ervaring is echter dat de meeste mensen in een professionele omgeving dat sowieso zijn. Het betekent wel dat, wanneer je merkt dat je je hebt laten meeslepen in bepaalde emoties of gedachten en je niet op de meest gepaste of efficiënte wijze hebt gereageerd, je jezelf niet nodeloos hoeft te verwijten. Je kan op dat moment ook kiezen voor mildheid en kijken wat je alsnog kan doen om de situatie te verbeteren.
In die zin zou je kunnen stellen dat het ideaalbeeld van mindfulness erin zou kunnen bestaan om niet te zeer vast te klampen aan idealen.
Wil je meer weten over mindfulness? Klik hier