“Vernieuw uzelf elke dag opnieuw; doe dat keer op keer op keer.”
Chinese inscriptie, zoals geciteerd door Thoreau in Walden
Bij mindfulness gaat het om meer dan enkel het oefenen van bepaalde technieken, zoals het trainen van aandacht, meditatietechnieken, enz. Er zijn ook bepaalde houdingen die de beoefening van mindfulness ondersteunen. Deze houdingen zijn niet-oordelen, geduld, een frisse blik, vertrouwen, niet hoeven streven, openheid en mildheid.
Met een steeds weer frisse blik kijken is een bijna wonderlijke houding bij het beoefenen van mindfulness. Het huidige moment is altijd nieuw, altijd fris. Wij hebben dit moment nog nooit eerder beleefd. Dit is echt een inzicht waar je even kan bij stilstaan. Dit moment lijkt misschien op het eerste zicht op andere momenten in je leven, maar je hebt het in werkelijkheid nog nooit eerder beleefd. We voegen aan elk moment zo veel ideeën, herinneringen, verlangens of gevoelens van afkeer toe dat we onszelf niet meer toestaan om dit moment werkelijk te zien met de frisse blik van iemand die het voor het allereerst beleeft. Stel je eens voor dat je naar je kinderen of naar je collega’s zou kunnen kijken met een frisse blik en naar hen kijken niet door de bril van je ideeën en oordelen die je hebt over hen, maar als voor de eerste keer kijken naar hoe wonderlijk het is dat ze er zijn en hoe ze zijn.
Deze frisheid brengen bij eender welk moment heeft heel wat voordelen. Vaak hebben we zoveel kennis opgebouwd en informatie verzameld over de situatie waarin we ons bevinden – over het werk, de kinderen, onze partner, enz. – dat al deze expertise geen ruimte meer laat voor nieuwe informatie en nieuwe mogelijkheden. In de geest van de expert zijn er soms nog weinig mogelijkheden of alternatieven. Hij heeft de weg al zo vaak gelopen dat hij soms de andere paden niet meer ziet. De beginner daarentegen ziet soms wel meer opties, omdat hij een frisse start neemt. De kunst is om, hoe oud je ook wordt en hoe veel je ook oefent, steeds opnieuw deze houding van een frisse blik van de beginner bij elk aspect van je leven te brengen. Op die manier vermijd je dat je vast komt te zitten in vastgeroeste ideeën over hoe graag we dat niet hebben of hoezeer we dat andere niet haten. Soms menen we met een grote stelligheid te weten wat de uitkomst van een bepaalde situatie of beslissing zal zijn. Maar is dat wel zo of beginnen we vast te lopen in bepaalde patronen? Tijdens een reis in het Noorden van Noorwegen wilden mijn reisgenoten heel graag een zomerkamp van een husky farm bezoeken waar de honden getraind worden voor het werk in de winter. Mij leek het niet echt iets. Ik legde mij echter neer bij de democratische beslissing. De uitstap werd één van de hoogtepunten van de reis met een warme ontvangst door vriendelijke mensen, een mooie dag aan het meer met een bende uitgelaten honden en een fantastische maaltijd aan het open vuur, afgesloten met vers gebakken wafels.
En dit voorbeeld gaat enkel over een kleinigheid tijdens een reis. Hoe zit dat dan met mijn verwachtingen en ideeën over de andere, belangrijke zaken in mijn leven? Kan ik ook daar met een frisse blik blijven naar kijken? Het kijken met de bik van een beginner kan bepaalde aspecten van het leven transformeren. Je kan zo bijvoorbeeld ook met een frisse blik kijken naar de mensen in je omgeving en hen de ruimte en de openheid bieden om niet steeds te moeten voldoen aan het beeld dat jij van hen hebt. Dat beeld dateert misschien wel van één maand terug of is misschien wel gebaseerd op iets wat jaren geleden is gebeurd. Door de bereidheid om hen te zien zoals nu zijn voelen mensen zich echt gezien, is er de mogelijkheid voor een echte, waarachtige ontmoeting op een manier die niet mogelijk zou zijn zonder deze frisse blik. Daar hebben de mensen in onze omgeving, zowel privé als op het werk, baat bij, maar ook wijzelf worden er zonder meer gelukkiger van. Hoe meer we oefenen om met deze blik te kijken, hoe meer we mogelijk in staat zijn om ook naar onszelf te kijken en bepaalde vaste ideeën die we over onszelf hebben - over wat we wel en niet kunnen bijvoorbeeld - los te laten.