Hoe kan een organisatie moral awareness ondersteunen?

In haar boek “Allmensch” doet Alicja Gescinska een ethisch appel op ons. (Zie mijn vorige blog). Zij nodigt ons uit om op ethisch vlak niet te snel tevreden te zijn en de ontevredenheid over de staat van de maatschappij en de wereld te zien als een motivator om ons leven anders en beter in te richten.

Dit geldt voor individuen en hoe zij hun privé-leven inrichten, maar dit geldt natuurlijk nog veel meer voor bedrijven. De impact van beslissingen binnen grotere bedrijven op maatschappij en milieu is immers groot. De maatschappelijke uitdagingen zijn ook niet min. Global warming, arbeidsvoorwaarden, volksgezondheid, fiscale rechtvaardigheid zijn maar een paar voorbeelden van hedendaagse, maatschappelijke probleemgebieden.

Een oproep om ethisch te handelen binnen een bedrijfsomgeving komt al snel in conflict met het gegeven dat bedrijven in een concurrentiële omgeving functioneren. Bedrijven poneren dat zij niet zich niet altijd kunnen permitteren om vanuit ethisch oogpunt een houding aan te nemen die hun concurrentiepositie aantasten. Hun manoeuvreerruimte om vrij beslissingen te nemen wordt op die manier beperkt.

Ethisch handelen veronderstelt inderdaad steeds een zekere mate van vrijheid. Hoe meer je vrijheid wordt ingeperkt, hoe minder je de kans krijgt om ethische keuzes te maken. Dit geldt opnieuw zowel voor bedrijven als voor individuen. We mogen hierbij ook niet uit het oog verliezen dat het ook binnen bedrijven individuen zijn die finaal de beslissingen nemen. Martha Nussbaum veronderstelt twee vaardigheden die nodig zijn om te kunnen spreken van een zekere mate van vrijheid en de mogelijkheid tot ethisch handelen, met name praktische rede en affiliatie.

Praktische rede is dan de vaardigheid om je eigen concept van het goede te ontwikkelen, de capaciteit om te bepalen en voeling te hebben met wat correct ethisch handelen is, voeling te hebben met een set van waarden.

Affiliatie is de vaardigheid om te verbinden met anderen. Affiliatie veronderstelt de vrijheid van associatie maar het veronderstelt op individueel vlak ook het vermogen van empathie. Het vraagt ten slotte ook de ontwikkeling van het begrip dat je de anderen niet ziet als middel maar als doel. Alicja Gescinska vat het samen als ‘leven met en voor anderen.’

Wanneer je als bedrijf wil werken aan moral awareness en corporate social responsability binnen de organisatie, is het belangrijk om de leidinggevenden en werknemers in deze twee vaardigheden te ondersteunen. Maar hoe doe je dit? Mindfulness is één van de tools die hierbij een belangrijke rol kan spelen.

Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat de eenvoudige praktijk van mindfulness mensen dichter bij hun waarden brengt en correct ethisch gedrag bevordert*. De dagelijkse beslommeringen op de werkvloer en de nood aan het regelmatig blussen van brandjes belemmeren vaak het zicht op ‘the big picture’. Door regelmatig te stoppen, hoe kort ook, en aandacht te hebben voor wat zich aandient, kan je contact blijven houden met wat voor jou waardevol is, waar je finaal elke dag voor uit je bed komt en waarvoor je bereid bent er te voor gaan op de werkvloer.

Mindfulness zorgt er ook voor dat je meer verbondenheid voelt en verhoogt gevoelens van empathie, beide essentieel om te komen tot meer ethisch gedrag.

Werknemers inlichten over de waarden van het bedrijf is één ding. Ze ondersteunen om ze elke dag opnieuw in de maalstroom van een businessomgeving naar best vermogen te implementeren, is vanzelfsprekend een nog veel grotere uitdaging. Mindfulness is hierbij een nuttige tool die werknemers helpt om hierbij de juiste keuzes te maken.

Meer weten over mindfulness? Klik hier

* Ruedy, N.E. en Schweitzer, M.E., ‘In the Moment: The Effect of Mindfulness on Ethical Decision Making’, Wharton University of Pennsylvania, 2010.